Gebroken tand
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een gebroken tand verwijst in de bouwkunde naar een beschadigde hoek of rand van een bouwelement, zoals beton of metselwerk.
Omschrijving
Een gebroken tand ontstaat wanneer een hoek of rand van een bouwelement afbrokkelt of beschadigd raakt. Dit kan voorkomen bij diverse materialen zoals beton en baksteenmetstelwerk. Bij betonconstructies kunnen afgebroken hoeken en randen ontstaan tijdens het ontkisten, vooral bij jonge, nog niet volledig verharde beton. De sterkte van hoeken en randen is dan lager, waardoor ze kwetsbaar zijn voor afbreken bij mechanische belasting. Bij metselwerk kan schade aan hoeken en randen optreden door diverse oorzaken, zoals verwering, zettingen of ondeskundige ingrepen. Het herstellen van dergelijke schade is vaak noodzakelijk om de esthetiek, duurzaamheid en in sommige gevallen de constructieve integriteit te herstellen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van inboeten bij metselwerk of het toepassen van reparatiemortel bij beton.
Oorzaken en preventie bij beton
Afgebroken hoeken en randen bij betonconstructies kunnen optreden tijdens het verwijderen van de bekisting. Dit gebeurt vaker bij jonge beton, omdat de sterkte-ontwikkeling in hoeken en aan randen lager kan zijn door sneller warmteverlies. Zorgvuldig ontkisten of wachten tot het beton voldoende sterkte heeft bereikt, kan dit voorkomen. Ook het isoleren van hoeken tijdens de verhardingsfase kan de sterkte-ontwikkeling ten goede komen en zo het risico op afbreken verkleinen.
Schade aan metselwerk
Bij baksteenmetselwerk kan schade aan hoeken en randen, wat gezien kan worden als een vorm van een 'gebroken tand', diverse oorzaken hebben. Natuurlijke verwering, veroudering en veranderingen in de ondergrond die leiden tot zettingen kunnen scheurvorming en afbrokkeling veroorzaken. Ook ondeskundige bouwkundige ingrepen of het gebruik van niet-passende herstelmaterialen kunnen leiden tot schade aan het metselwerk. Schade aan bakstenen zelf, zoals scheuren groter dan 10 mm lengte en 0,2 mm breedte, of aanzienlijke hoek- of randschade, wordt beschouwd als beschadiging van de steen.
Vergelijkbare termen
Beschadigde hoek
Gebruikte bronnen: